1925 yılında basılan ilk Cumhuriyet altını, bugün hâlâ halkın güvenle başvurduğu en istikrarlı yatırım araçlarından biri olmayı sürdürüyor.29 Ekim 1923’te Cumhuriyet’in ilanının ardından, Osmanlı döneminden kalma sikke basım yöntemleri yerine yeni bir sistem kurulması için mevzuat çalışmaları başlatıldı. Bu çalışmaların sonucunda, ilk altın sikke 1925 yılında
Topkapı Sarayı avlusundaki Darphane’de, dönemin maliye vekili ve devlet erkânının katıldığı törenle basıldı.
Bugünkü Standardına 1951’de Ulaştı
İlk olarak 1925’te basılan 5 liralık altın sikke, Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşuna özel olarak üretilmişti. Bu altın, 1951 yılında alınan TBMM kararıyla bugünkü standardına kavuştu. İlk ziynet 5 liralık altın ise 1927 yılında basıldı. İlk Atatürk resimli ziynetler 1938’de, meskük (sikke) altınlar ise 1944’te üretildi.
Darphane’nin Açıklaması
Hazine ve Maliye Bakanlığı Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürü
Faruk Gözübüyük, Cumhuriyet altınının 1925’te Darphane’nin Topkapı’daki binasında düzenlenen törenle basıldığını belirterek, 1951 tarihli TBMM kararıyla sadece Darphane tarafından üretilen altınların 24 ayar külçelerden elde edildiğini söyledi.Gözübüyük, “Cumhuriyet altınları, sikke ve ziynet olmak üzere iki grupta; 10 farklı çap ve ağırlıkta, 22 ayar olarak üretiliyor. Meskük altın, üzerindeki Atatürk kabartmasından dolayı ‘Ata lira’ olarak da bilinir,” dedi.
Ziynet ve Meskük Altınların Farkı
Ziynet altınların genellikle takı olarak tercih edildiğini belirten Gözübüyük, altınların ön ve arka yüzlerindeki detayları şöyle anlattı:
- Sikke altınlarının bir yüzünde “Türkiye Cumhuriyeti” ibaresi, altında Cumhuriyet’in kuruluş yılı olan 1923 ve basım yılı yer alır.
- Diğer yüzünde “Hakimiyet Milletindir” yazısı, Atatürk’ün kabartma portresi ve altında “Ankara” ibaresi bulunur.
- Ziynet altınlarda ise kaligrafik yazıyla “Türkiye Cumhuriyeti” ibaresi ve basım yılı bir yüzde yer alırken, diğer yüzde Atatürk’ün portresi yıldız ve nakış süslemeleriyle çevrilidir.
Üretim Sadece Darphane Tarafından Yapılıyor
1738 sayılı TBMM kararı ve 4 Sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi gereğince Cumhuriyet altınlarının üretim yetkisi sadece Darphane’ye ait. Kurum, 2013’ten bu yana Kalite Yönetim Sistemi belgesine sahip olup üretim hatlarında modern teknolojilerle otomasyona geçildiğini açıkladı.
En Çok Tercih Edilen Altın Grupları
Gözübüyük, piyasada en fazla rağbet gören altın çeşitlerini şöyle sıraladı:
Meskük 100, Ziynet 100 ve Ziynet 25. Ayrıca, üretim kapasitesini iki katına çıkaracak
Kartal Altın Üretim Hattı test aşamasına gelmiş durumda.Darphane ayrıca,
Darphane Altın Sertifikası (ALTIN.S1) adıyla Borsa İstanbul’da işlem gören ve 0,01 gram altını temsil eden bir yatırım aracını da piyasaya sundu.
Cumhuriyet Altını Çeşitleri ve Gramajları
| Çeşidi | Cumhuriyet Sikke (Gr/Adet) | Cumhuriyet Ziynet (Gr/Adet) |
|---|
| Çeyrek | 1,804 | 1,754 |
| Yarım | 3,608 | 3,508 |
| Birlik | 7,216 | 7,016 |
| İkibuçukluk | 18,04 | 17,54 |
| Beşlik | 36,08 | 35,08 |
Yüzyılı geride bırakan Cumhuriyet altını, hem kültürel hem ekonomik olarak Türk halkının güven sembolü olmaya devam ediyor.
