Geçmişi M.Ö. 1600’lü yıllara dayanan Tokat’ın Zile ilçesi, zamana meydan okuyan tarihi dokusu ve özgün mimarisiyle dikkat çekiyor. Tarihi kaynaklara göre Ninova melikesi Semiramis tarafından kurulan Zile; Hititler, Frigler, Persler, Selçuklular, Romalılar, İlhanlılar, Danişmentler, Eratnalılar ve Osmanlılara ait izleri bir arada barındırıyor.Doğal dokusunu korumayı başaran ilçe, özellikle Osmanlı’dan günümüze ulaşan konakları ve dar sokaklarıyla kültür turizmi açısından büyük potansiyel taşıyor.
3 Bin 600 Tarihi Ev Turizme Açılıyor
Zile Belediyesi Kültür Müdürü Necmettin Eryılmaz, ilçede Türk sivil mimarisine ait toplam 3 bin 600 tarihi ev bulunduğunu açıkladı. Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın ilçedeki 11 mahalleyi kentsel sit alanı ilan ettiğini belirten Eryılmaz, şu ifadeleri kullandı:“Evlerimiz ciddi anlamda turizme açılmaya başlandı. İnsanlar bu evlerin kıymetini öğreniyor. Bakanlık ve kalkınma ajanslarının desteğiyle restorasyonlar ve sokak sağlıklaştırma çalışmaları devam ediyor. Bazı hemşehrilerimiz ise kendi imkanlarıyla restorasyon yaptırıyor. Alan çok büyük olduğu için çalışmalar zaman alacak.”
Roma Döneminden Günümüze Uzanıyor
Eryılmaz, Zile'nin Roma döneminden günümüze ulaşan önemli bir yerleşim olduğunu hatırlatarak, şunları dile getirdi:“Burası Jül Sezar’ın ‘Veni Vidi Vici’ sözünü söylediği şehir. Turistler burada tarihi geziler yapıyor ve geleneksel sivil mimariyi çok önemsiyor. Mimarlar Odası ve üniversitelerden heyetler incelemeler yapıyor. Zile’yi kültür turizmine açmak için çalışmalarımız hızla devam ediyor.”
Restorasyon Çalışmaları Hız Kazanıyor
İlçedeki bazı evlerin zamanla hasar gördüğünü belirten Eryılmaz, şu açıklamayı yaptı:“Maalesef yıkılan ve yanan yapılar var. Devletimizin desteğini bekliyoruz. Yurt içi ve yurt dışı kaynaklarla projeler hazırlıyoruz. Zile evleri kısa süre içinde kültür turizmi açısından büyük bir patlama yapacaktır. Özgün sivil mimari yapılarımız dikkat çekiyor.”Bugüne kadar 120 evin restore edildiğini, 180 ev ve 5 sokağın Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından projelendirildiğini aktaran Eryılmaz, restorasyonların 2026 programında başlayacağını ve Zile’nin dünya turizmine yeni bir kapı açacağını vurguladı.